Là một trò chơi trí tuệ truyền thống và đã được cộng đồng đón nhận từ rất lâu. Nhưng với những người chơi cờ tướng mà nói, ít ai biết được nguồn gốc cờ tướng xuất phát từ bao giờ và từ đâu? Bài viết của muathe24h.vn hôm nay sẽ giúp bạn giải mã bí ẩn đằng sau bàn cờ tướng nhé!
Mục lục
Trên thực tế, có rất nhiều quan điểm được đưa ra để bàn luận về vấn đề nguồn gốc cờ tướng. Cụ thể, hiện nay tồn tại hai quan điểm về xuất xứ bộ môn này như sau:
- Thứ nhất, trên cơ sở cờ Lục bát, cờ tướng mới bắt đầu xuất hiện. Lục bát là trò chơi hình thành ở quốc gia Ấn Độ, được phát triển thành bộ môn Saturanga. Sau đó, trò chơi này lại tiếp tục du nhập vào quốc gia Trung Quốc, sau đó biến thể thành bộ môn cờ tướng như ngày nay sau quá trình dài kết hợp cùng nhau.
- Thứ hai, nguồn gốc cờ tướng xuất phát từ cờ Saturanga. Saturanga chính xác là một phát minh của người Ấn. Quan điểm này bác bỏ ý kiến cho rằng cờ tướng xuất xứ từ Trung Quốc và dựa trên cơ sở của trò chơi Lục bát.
Trên thực tế, quan điểm thứ nhất được công bố và công nhận rộng rãi trên phạm vi lãnh thổ Trung Quốc, Bạn có thể bắt gặp quan điểm này trên các website Trung như wikipedia chẳng hạn. Tuy nhiên, quan điểm thứ hai mới là quan điểm chính thống, vì không chỉ được công nhận ở Việt Nam, mà còn được các học giả quốc tế phương Tây ủng hộ.
Dù có mâu thuẫn về việc giải thích cờ tướng xuất xứ từ quốc gia nào, nhưng hai quan điểm trên vẫn đồng nhất rằng cờ tướng là trò chơi được hình thành từ thế kỷ thứ 7. Nguồn gốc của chúng có liên quan mật thiết đến cờ Saturanga của Ấn, đó là một trò chơi cổ điển được khai sinh ở quốc gia này từ thế kỷ 5 - 6. Như vậy Saturanga có lịch sử trước cờ tướng khoảng 200 năm. Sau đó, trò chơi này du nhập sang phương Tây và trở thành bộ môn cờ vua ngày nay, trong khi cờ tướng được biến thể sau khi Saturanga du nhập về phương Đông.
Tham khảo: Những ván cờ tướng hay trong lịch sử Fan hâm mộ không thể bỏ qua
Tìm hiểu nguồn gốc cờ tướng, chúng ta mới thấy rằng trước đây, cờ tướng không tồn tại quân Pháo. Cho đến giai đoạn nhà Đường ở Trung Quốc, quân Pháo mới được khai sinh trên bàn cờ. Sự xuất hiện của Pháo dường như đã tạo nên luật và những thế chơi đầy thú vị, màu sắc hơn.
Sau quá trình biến đổi qua các thời, cờ tướng mang trong mình nét đặc trưng riêng biệt thể hiện đậm chất nền văn hóa Đông phương. Với người Việt Nam nói riêng, người phương Đông nói chung, họ đã quá quen thuộc với những thuật ngữ như “Thành”, “Sông”,... Cũng từ đó, cờ tướng trở thành một bộ môn thể hiện tinh hoa trí tuệ và tư duy mang tính chiến thuật cao. Cờ tướng ngày nay không chỉ được sử dụng như một trò chơi giải trí, mà còn được đưa vào các cuộc thi quốc gia, quốc tế như một môn thể thao trí tuệ.
Song song với đó, cờ tướng cũng được khai sinh trên một nền tảng hoàn toàn mới, đó là nền tảng online trực tuyến, giúp người có nhu cầu có thể chơi cờ tướng bất cứ lúc nào trên các thiết bị điện tử. Đó cũng là một thành tựu trong quá trình phát triển đầy ngưỡng mộ của bộ môn này. Giờ đây, với nhiều người, cờ tướng là người bạn đồng hành sau những giờ làm việc căng thẳng và mệt mỏi.
Xem ngay: Nạp card điện thoại tại muathe24.vn là cách nhanh chóng giúp bạn gia tăng số dư tài khoản ngay mà không cần chờ lâu.
Cờ tướng tuy được phát minh ở Ấn Độ, tuy nhiên trong quá trình du nhập sang các khu vực khác, chúng đã được tùy chỉnh để phù hợp hơn với con người cũng như văn hóa của vùng đất đó. Tại Trung Quốc, cờ tướng được xem là một thể thao mang đậm chất “Quốc hồn quốc túy”. Vậy điều gì làm cho chúng trở nên đặc biệt đến vậy? Khi so sánh với bộ môn cờ vua ở phương Tây, cờ tướng mang những nét đặc trưng riêng biệt:
- Thứ nhất, nếu như cờ vua dùng các ô để đi quân, thì trong cờ tướng, các quân di chuyển theo lộ hoặc đường. Chính vì sự khác biệt này, mà ở cờ tướng có đến 81 đường đi thay vì 64 ô đi trong cờ vua.
- Thứ hai, trong cờ tướng, khái niệm sông xuất hiện, phân rõ biên giới của hai bên đối đầu. Cũng chính vì thế, số điểm đi trong cờ tướng lại được phát triển thành 90 điểm.
- Thứ ba, với quan niệm tướng là vua của một nước, không phải là quân lính bình thường thì phải nằm trong cung cấm của mình. Từ đó, khái niệm cung cấm ra đời, và vua hay tướng chỉ được đi loanh quanh trong khu vực cấm cung này thôi. Cung cấm bao gồm 9 đường đi, trong Trung Quốc còn được gọi là “Cửu Cung”.
- Thứ tư, cờ tướng khác cờ vua ở phần thiết kế các quân cờ. Toàn bộ quân cờ trong cờ tướng được phân biệt bằng ký tự vẽ trên mặt cờ, còn hình dáng các quân thì hoàn toàn giống nhau. Đó là một ưu điểm khiến trò chơi này dễ dàng phổ biến hơn trong cộng đồng, nhưng đó cũng là nhược điểm vì khó có thể du nhập ra thế giới.
Tìm hiểu: Cách xếp bàn cờ tướng chuẩn không phải ai cũng biết.
Hai người tạo nên một bàn cờ tướng, mỗi người được phân chia khu vực chơi, một đen, một đỏ. Ở một số thiết kế bàn cờ, người ta cũng sử dụng quân màu xanh lá cây thay cho quân đen. Song song với nguồn gốc cờ tướng, trò chơi này được phát minh trên nền tảng về ý nghĩa và mục đích cụ thể như sau:
Trong cờ tướng, hai người tham gia chơi đều có chung một mục đích duy nhất. Đó là di chuyển các quân cờ theo chiến thuật, tìm mọi cách để chiếu Tướng, hay bí Tướng (Soái) của đối phương nhằm giành được phần thắng về tay mình.
Bàn cờ tướng được thiết kế theo hình chữ nhất, bao gồm 90 điểm là kết quả của các đường cắt giữa 10 đường ngang và 9 đường dọc. Ngay giữa trung tâm bàn cờ, xuất hiện một khoảng trống, hay còn gọi là hà hoặc sông, chia đôi bàn cờ thành hai phần tương tự nhau. Mỗi phần tương ứng với cung thành của người chơi, mỗi khu vực sẽ có Cửu cung (hay cấm cung) bao gồm 4 ô. Cung cấm như đã nói là khu vực dành riêng cho Tướng và các quân sĩ bảo vệ tướng.
Nếu nhìn theo chính diện của bàn cờ tướng, quân Đen sẽ nằm ở phía trên, trong khi quân Đỏ hoặc Trắng nằm ở phía dưới. Các đường dọc bên quân Đen được đánh thứ tự 9 - 1 từ phải qua trái, trong khi tương tự bên quân Đỏ được đánh từ trái qua phải.
Sông (hà) chính là điểm phân cách, hay nghĩa là ranh giới của hai bên. Theo giải thích của văn hóa Trung Hoa, sông này có tên gọi là “Sở hà Hán giới”, có nghĩa là con sông định ranh giới giữa hai nước thời Trung cổ, là nước Hán và nước Sở. Trong cuộc chiến giữa Hạng Vũ và Lưu Bang, mọi thứ đều diễn ra cân tài cân sức, khiến chiến tranh kéo dài, nhân dân cực khổ. Sau đó, Hạng Vũ liền ngỏ lời với Lưu Bang làm một trận chốt cuối cùng để phân thắng bại. Nhưng được Lưu Bang đáp rằng, nước Hán chỉ đấu trí chứ không dùng sức mạnh quân sự.
Sau đó, tại khu vực khe Quảng Vũ, hai bên đã có cuộc hẹn với nhau. Lưu Bang tại đây đã liệt kê 10 tội lỗi của Hạng Vũ, chọc giận vua của nước Sở nên đã bị Hạng Vũ bắn nỏ trọng thương. Sau đó, Lưu Bang chạy trốn lên Thành Cao. Cùng từ đó, hai bên chỉ trấn áp theo dõi nhau chứ không đánh nhau nữa, cuộc chiến không phân thắng phân bại, cuối cùng hai nước giao ước chia đôi thiên hạ.
Đọc ngay kẻo lỡ: Mua thẻ điện thoại giá rẻ chẳng cần đi đâu xa, nhận ưu đãi chỉ với vài thao tác đơn giản. Click ngay!
Từ lịch sử có thực này, đến nay khi chơi cờ tướng, người ta vẫn hình dung hai bên khu vực cơ là đại diện cho hai quốc gia Sở và Hán, sông (hà) chính là ranh giới phân chia. Đó cũng chính là điển tích dẫn đến việc người ta gọi sông trong cờ tướng là “Sở hà Hán giới”.
Trong một bộ cờ tướng, bao giờ cũng phải có đủ 32 quân cờ, mỗi bên giao tranh sẽ được chia cho 16 quân, tổng cộng có 7 loại quân tất cả. Mặc dù, các loại quân được khắc với các ký tự khác nhau trên bàn cờ, tuy nhiên giá trị và nước đi của chúng là tương tự. Đó cũng là cơ hội tạo nên sự cân bằng về lãnh địa và thực lực của hai bên giao tranh, không bên nào có sức mạnh lớn hơn, thắng hay thua là tùy vào chiến thuật.
Qua điển tích trên, hy vọng bạn đọc có thể hình dung rõ nét hơn về nguồn gốc cờ tướng, một bộ môn thể thao cũng được xem là tinh hoa của dân tộc ta. Nếu yêu thích bộ môn này, bạn có thể giao lưu với bạn bè, các đối thủ trong thực tế hoặc trải nghiệm trên các ứng dụng online nhé!
Bên cạnh cờ tướng, các trò chơi liên quan đến 52 lá bài Tây cũng quen thuộc với chúng ta không kém. Bạn đã bao giờ tìm hiểu ý nghĩa đằng sau 52 lá bài này hay chưa? Nếu chưa, thử đọc bài viết của muathe24h.vn để bổ sung thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!